Biaknak Le Uknak – Van Biak Thang
Biaknak le uknak aa dang ko timi hi Laimi nih tampi kan caih. Nain, Mirang holh in an rak tialmi kong ‘Church and State (biaknak le uknak)’ timi he aa ralkah ngaimi a lo. Cucu tuchun ni kan tonmi he pehtlai in zoh than ka hun duh.
Biaknak nihhin cozah riantuannak hi a hip ding a si lo i biaknak riantuannak zong kha cozah nih a hip ding a si lo ti khi a va sawh duhnak a si. Tahchunhnak ah, Lairam ah NLD an si ruangah NLD nih a tining paoh khan biaknak cawlcanghnak le zalonnak kha a kal ding a si lo ti kha a chim duhmi a si. Muslim an tam ruangah cozah umkalning kha Muslim pawl duhning in a kal dih ding a si lo tinak kha a si ko. Cucu, biaknak le unak an i dan awk a si tiin an aupi lengmangmi cu a si.
Asinain, nuhrin covo lei nih a langhtermi cu biaknak kongah zalong tein biak khawhnak a um ding kha a kalpi pengmi a si i cucu cozah nih a upat awk a si ti kha a chim duhmi a si. Cozah hruaitu kha Muslim an si ruangah a ukmi vialte kha Muslim nawl an zulh dih awk a si, asiloah, Muslim ah an i can awk a si ti kha a dik lomi a si ti kha a sawh duhmi a si. Buddhist biaknak a biami nih an kan uk zongah Khrihfa a biami nih zalong tein an biak awk si ko ti kha dimawkaresi uknak nih a kalpimi pakhat cu a si.
Biaknak pakhat nih thil tha lo a chuahpi, asiloah i thahnak le i nawnnak a chuahpi i mipi caah tih a nungmi a si tu ahcun cucu cozah uktu hna nih an kham i a herhmi hmalaknak an tuah a hau ti kha nuhrin covo runvennak lei ah a biapi ngaimi a si. Cucu a tlangpiin ‘covo (human rights) and tuanvo (duties)’ kan ti lengmangmi cu a si.
Tuanvo ti tikahhin pumpak, mibu le cozah nih nuhrin covo kongah tuanvo an ngeih cio. Rammi an humhimnak caah tuanvo a ngei bikmi cu cozah uktu an si. Cozah uktu tha lo an si ahcun cozah uktu lila kha mithattu, mihremtu le hnahnawhnak a chuahtertu an si ahcun cucu nuhrin covo kongah nawl a buartu le a dikmi a tuah lotu an si ti kha langhter a hau i cucu mizapi nih doh pengmi a si. Cozah uktu tha lo nih cun mizapi tu kha mawh an phurhter hna i anmah himnak caah tuanvo kan laak tiah an i chimken tawn. Cu bantuk ziaza cu a hramhram in uknak a zulmi (dictators) nih an hman tawnmi ziaza a si.
Cu bantuk uknak tha lo a zulmi hna nihhin mibu nih an zulhmi biaknak, zulhphung le nunphung kha hrawh an i tim theu. A ruang cu anmah duhning lawngin ram pumpi kha kalpi an duh. Cu bantuk i an kalpi ahcun anmah zumhmi le anmah biakmi lawng kha nung seh ti kha an i tinhmi a si. Tahchunhnak, Kawl holh, Kawl biaknak le Kawl miphun lawng nung seh ti an duh ahcun tlangcungmi miphun dang vialte kha dawpdolh dih i miphun dang tlangcungmi kha Kawl miphun ah canter dih kha an saduh thah a si tawn.
Asinain, cu bantuk lam kal an i timh tikah kanmah miphun lila kha hriamnam ah hman an kan timh zungzal lai. Cucu kan i fian i kan philh lo a biapi. Zei kan ton lai aa fiang lo. I ralring cio usih.
THE LAIRAM TIMES VOL 1 ISSUE 16
